Stel je voor: je komt het laatste stuk van jou race aangerend en kijkt vol verbazing naar de finishklok: heb ik dit gepresteerd!?!?
Vooraf onderweg is alles vanzelf gegaan. Je bent één met je lijf en met je omgeving geweest. Het hardlopen koste je geen enkele moeite. Alles leek zich in slow motion af te spelen, je had geen benul van tijd en toch wist je diep van binnen dat het knalhard ging.
Dit is concentratie in zijn puurste vorm. Ook wel “flow” genoemd of “focus”. Hier ben je je beste zelf en geiler dan dit wordt het niet!
Welk verschil concentratie maakt:
Als 19-jarige ervaarde ik voor het eerst de flow. Even geleden in 2001 liep ik in Egmond mijn eerste halve marathon. Onderweg haalde ik tijdens doorkomsten op 10kilometer, 15kilometer en 10mijl, al het ene na het andere record. Na afloop was ik nog zo fit en fris als een hoentje. Twee weken later blaakte ik van het zelfvertrouwen voor de volgende wedstrijd in Breda. Het moest toch makkelijk nog veel harder kunnen. Niet dus: bijna achteraan in het veld liep ik minuten langzamer en het koste ook nog eens veel moeite: voor mijn gevoel was ik nog nooit zo diep gegaan! Dit verschil is wat concentratie, focus en flow doet.
Hoe concentratie werkt:
Concentratie kun je niet afdwingen. Overconcentratie, een woord wat in de sport nog wel eens gebruikt wordt, bestaat niet. Hier wordt je namelijk overspoelt door de zenuwen, het lukt dan niet om je aandacht erbij te houden en je te concentreren. Concentratie is als slapen. Je bent in slaap, oftewel geconcentreerd, of je bent wakker, niet geconcentreerd. Hoe meer je je best doet om in slaap te vallen, hoe slechter het lukt. Dit is een mooi vergelijk.
Kun je dan helemaal niets doen om in slaap oftewel in concentratie te komen? Slapen kun je bevorderen door bv niet vlak vooraf nog te gaan sporten, koffie te drinken of lang op je telefoon te zitten. Zo helpt het ook om wat ontspannend te lezen en misschien nog een douche te nemen.
Om tot concentratie te komen:
Of in de flow te raken doorloop je achtereenvolgens de volgende stappen:
- je aandacht vrijmaken
- je aandacht verzamelen
- je aandacht richten
- je aandacht vastzetten
Vrijmaken van de aandacht:
Zorg dat je alleen de wedstrijd aan je hoofd hebt. In dat geval heb je ook veel zin in de wedstrijd! Dit is een goede check, anders heb je namelijk nog werk te doen. Bv Rond to-do-lijstjes af of parkeer ze alles wat je nog moet doen. Maak geen ruzie met je partner of juist wel als dat je helpt.
Bij vrijgemaakte aandacht ontstaat beginnersgeest. Denk eens terug aan hoe je was als kind. Toen je nieuw speelgoed kreeg waar je zo lang om had gezeurd. Nu heb je het en wil je niets liever dan spelen oneindig lang spelen. Ander voorbeeld: Een top voetballer gaat het veld op, de zenuwen gieren door zijn lijf en dit is wat hij het liefste doet. Tegen een bal trappen, trucks en loopacties maken voor een uitverkocht stadion. Niet liever willen dan, dat is beginnersgeest.
Verzamelen van de aandacht:
Neem hiervoor al je taken nog even door: hoe ga je het aanpakken? Wat race en game plan? De een gebruikt hiervoor visualisatie en de ander zegt de taken hardop op. Sluit af met: ik ga straks mijn uiterste best doen en meer dan mijn best kan ik niet doen.
Op dit moment ontstaat taakacceptatie. Hierbij is het trouwens cruciaal omstandigheden waar jij geen invloed hebt los te laten. Denk aan de weersomstandigheden of een niet perfecte voorbereiding. Zo goed als altijd wel het geval! Zolang je vooraf nog aan het balen bent van dingen die misliepen heb je daar last van in jou race. Accepteer ze eenvoudig zoals het is en je bent klaar voor je race.
Richten van de aandacht:
Hierbij geldt de wet van de aanvulling. Iedereen heeft een andere aandachtstijl.
Ben jij in het dagelijks leven introvert? Dan zal jij om in concentratie te komen je aandacht extern moeten richten. Ben jij extravert? Richt dan je aandacht intern.
Houdt jij daarnaast in het dagelijks leven van details? Richt dan je aandacht op globaal overzicht houden. Kun jij goed overzicht houden? Richt je aandacht dan meer op details.
Een voorbeeld: zelf ben ik meer een introvert persoon en houd van details. Ik bereid met namelijk altijd goed voor als ik iets onderneem. In een wedstrijd richt ik mijn aandacht op mijn omgeving, meestal het parcours en wat ik zie en hoor. Daarnaast houd ik overzicht, door te letten op waar mijn tegenstanders zich bevinden en hoe het parcours loopt. Meestal krijg ik als ik goed gefocust ben veel mee van aanmoedigingen van de kant daar ga ik dan nog een stap sneller van lopen.
Het lukt trouwens zelden om tijdens een wedstrijd constant gefocussed te zijn. Gebruik je focuspunt dan ook vooral om te refocussen. Als je merkt dat je last hebt van negatieve of zelfs doem gedachten.
Tot slot is het slim om tijdens de warming up, je focuspunt alvast “aan” te zetten. Oefen ermee en je zult merken dat je hem er tijdens jou race gemakkelijk erbij pakt wanneer nodig.
Vastzetten van de aandacht
Om werkelijk boven jezelf uit te stijgen is het nodig om alle controle los te laten. Hiervoor is veel moed nodig! Vlak voor de wedstrijd gooi je namelijk al je plannen weg, vergeet je alles wat je geleerd hebt en geef je over aan de wedstrijd. De wedstrijd is de namelijk de baas en niet jij. Voor degene die van nature veel controlebehoefte hebben kan dit lastig zijn. Voor hen is het een tip om vlak voor de wedstrijd bewust tegen jezelf te zeggen: het kan me werkelijk geen bal schelen straks.
Heb ik dan helemaal niets aan al mijn voorbereiding en gemaakte plannen. Jawel, maar je gebruikt ze meer vanuit je onderbewuste. In noodsituaties ook wel, dan floept bijna als vanzelf je plan te voorschijn.
Aandacht die vrij is, verzameld en gericht op de wedstrijd wordt vastgezet door er een totale verbinding mee aan te gaan. Je activeert bij jezelf zo de absolute wil om te winnen of succes te hebben.
Bron: Totaalcoachen XL, begeleiding met Actiontype
Je beste zelf zijn. Wie wil dat nu niet?
Informeer naar de mogelijkheden van mijn Pro groep of meld je via https://www.eversports.nl/widget/w/3cbgl7 aan voor een van mijn hardlooplessen en ik leer jou te presteren wat je tot nu toe niet voor mogelijk had gehouden!